You can also read this article in English
Mae Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd (ADCG) yn gyflwr gydol oes. Mae modd cael diagnosis ar gyfer plentyn neu oedolyn. Gall ddangos ei bresenoldeb mewn sawl ffordd.
Mae ADCG fel arfer mewn un o’r tri chategori canlynol:
Gall rhywun ag ADCG gorfywiogrwydd a byrbwylltra fod yn gorfforol weithgar iawn.
Gall gynnwys:
Mae unigolyn ag ADCG diffyg sylw yn ei chael hi’n anodd cadw ei sylw ar rywbeth.
Gall hyn olygu:
Gynt, rhoddwyd diagnosis o Anhwylder Diffyg Sylw.
Mae llawer o bobl yn dangos symptomau o’r ddau, ac yn debyg felly o gael diagnosis o ADCG Cymysg.
Yn aml, bydd merched yn dangos mwy o symptomau o ADCG Diffyg Sylw nag o ADCG Gorfywiogrwydd. Gall fod yn anos wedyn i sylwi ar yr arwyddion.
Yn ogystal â’r arwyddion uchod, gall ADCG mewn merched olygu bod eich plentyn:
Gall merched ddangos llai o broblemau ymddygiadol.
Fel yn achos yr arwyddion eraill, nid yw’r arwyddion hyn bob amser yn golygu bod gan eich plentyn ADCG.
Nid oes neb yn gwybod beth yn union sy’n achosi ADCG, ond mae rhywfaint o dystiolaeth y gall redeg mewn teulu (Agor tudalen we Saesneg). Os oes ADCG gan eich plentyn, efallai y dylai perthnasoedd biolegol ystyried cael diagnosis.
Mae rhai mathau o ymddygiad sy’n gysylltiedig ag ADCG yn rhan normal o ddatblygu a dysgu plant. Nid ydynt bob amser yn golygu bod gan eich plentyn ADCG.
Gall fod yn anodd gwybod a oes gan eich plentyn ADCG, yn arbennig pan fydd yn ifanc iawn. Mae’n iawn i gymryd amser i weld y darlun cyfan.
Ceisiwch osgoi cymharu ymddygiad eich plentyn ag ymddygiad plant eraill wrth ystyried ADCG. Mae pob unigolyn yn datblygu yn ei ffordd ei hun. Hefyd, nid yw’r ymddygiad a welwch gan blant eraill ddim ond yn rhan fach o brofiadau’r plant hynny.
Os oes angen rhagor o dystiolaeth i nodi a oes gan eich plentyn ADCG, trïwch i gadw cofnod. Nodwch beth sy’n digwydd sy’n eich arwain i feddwl y gallai fod ganddo ADCG. Gallwch ddefnyddio’r nodiadau i weld patrymau, ac i’w rhannu â gweithwyr meddygol proffesiynol.
Mae gennym awgrymiadau ar gefnogi plentyn ag ADCG (Agor tudalen we Saesneg). Nid oes angen diagnosis cyn ceisio pethau a allai helpu’ch plentyn gyda’i emosiynau. Daliwch i wrando ar, a siarad â, eich plentyn. Gall diagnosis ddod wedyn.
Efallai na fydd ymddygiad eich plentyn mor amlwg yn yr ysgol. Gall hyn ddigwydd os na fydd yn dangos ‘arwyddion clasurol’ ADCG. Efallai y byddwch yn teimlo bod eich plentyn yn cuddio’r symptomau yn yr ysgol. Gelwir hyn yn ‘gorchuddio’.
Os ydych o’r farn nad yw’r ysgol yn sylwi ar yr arwyddion yr ydych yn eu gweld, dylech siarad â’r ysgol. Gofynnwch iddynt nodi’r arwyddion hyn.
Os ydych o’r farn bod eich plentyn yn cael anhawster mewn rhai o’r meysydd uchod, gallwch:
Gall meddyg atgyfeirio’ch plentyn am asesiad os bydd y ddau ohonoch yn cytuno bod angen.
Hefyd, gallwch gadw dyddiadur ymddygiad (Agor tudalen we Saesneg). Gallwch ddefnyddio’r wybodaeth hon pan fyddwch yn siarad â’r meddyg.
Os nad yw’r athro neu weithwyr proffesiynol eraill yn gweld yr hyn sy’n eich pryderu, gall fod yn anos cael diagnosis.
Os bydd eich plentyn yn ifanc iawn, gallwch gadw dyddiadur a thrafod pethau eto gyda gweithwyr proffesiynol pan fydd eich plentyn yn hŷn.
Fel arall, gallwch geisio ail farn neu ddiagnosis preifat.
Mae sefydliadau sy’n cynnig cymorth gyda’r broses ddiagnosis yn cynnwys:
Mae ymennydd ADCG yn gweithio mewn ffordd wahanol. Mae’n bwysig deall paham y bydd eich plentyn ym ymddwyn mewn ffordd arbennig, a beth y mae angen i chi ei wneud gartref i’w helpu.
Darllenwch ein cyngor ar gefnogi plentyn ag ADCG (Agor tudalen we Saesneg).
Mae gan Sefydliad ADHD (Agor tudalen we Saesneg) gyngor ar geisio cymorth addas hefyd.
Ein hyfforddwyr Parent Talk profiadol sydd wedi ysgrifennu’r cyngor hwn. Mae Parent Talk yn wasanaeth ar-lein am ddim i rieni a gofalwyr, sy’n cael ei ddarparu gan yr elusen Gweithredu dros Blant. I gael rhagor o gyngor, anfonwch neges at ein hyfforddwyr magu plant drwy gael sgwrs ar-lein.
