Mae fy nghyn-gymar yn defnyddio trefniadau gofal plant i’m rheoli 

Os ydych chi’n credu bod cyn-gymar yn defnyddio trefniadau gofal plant i’ch rheoli, mae’n bwysig ceisio cymorth. Gall ymddygiad rheoli ddigwydd mewn partneriaeth neu briodas. Ond gall ddigwydd hefyd ar ôl i chi â’ch partner wahanu. 

Pan fydd rhywun yn defnyddio patrwm ymddygiad i reoli’ch gweithredoedd, gelwir hyn yn rheolaeth gymhellol. Gall effeithio ar eich hunan-barch neu’ch annibyniaeth. 

Os ydych chi’n pryderu y gall rhywun weld eich bod wedi ymweld â’r dudalen hon, mae Atal Cam-drin Domestig yn esbonio sut i guddio’ch hanes ar-lein. (Agor tudalen we Saesneg) 

Darllenwch hwn yn Saesneg/ Read this in English: My ex is using childcare arrangements to control me 

Nid yw bob amser yn hawdd gweld arwyddion rheolaeth gymhellol. Gall rhywun geisio dweud wrthych sut i ymddwyn neu beth i feddwl, neu ddwyn eich rhyddid. Gall y bydd yn defnyddio’ch arian neu’ch amser at ei ddibenion ei hun yn hytrach nag at eich dibenion chi. Efallai y byddwch yn teimlo’n ofnus, yn ddarostyngedig, neu’n ynysedig. Weithiau, gall y fath ymddygiad gynnwys ymosodiad corfforol.  

Ymhlith yr arwyddion bod eich cyn-gymar yn defnyddio trefniadau gofal plant i’ch rheoli yw: 

• Rhwystro cyswllt â’ch plentyn. Neu rwystro cyswllt oni fyddwch yn gwneud rhywbeth y mae wedi gofyn i chi ei wneud. 
• Methu â pharchu ffiniau wrth i chi dreulio amser gyda’r plentyn. Anfon negeseuon testun neu ffonio yn aml pan fydd y plentyn gyda chi. 
• Methu â chasglu’r plentyn ar yr amser a drefnwyd, er mwyn eich anhwyluso. 
• Gwrthod gofalu am y plentyn pan fydd yn gwybod bod cynlluniau pwysig gennych. 
• Ceisio annog y plentyn i beidio â threulio amser gyda chi. Gall ddweud pethau gwael amdanoch. Weithiau, mae hyn yn cael ei alw’n ‘ddieithrio plentyn oddi wrth riant’. 
• Gwrthod gorfodi rheolau megis amser gwely neu arferion beunyddiol. Gall hyn ei wneud yn anos i chi pan fyddwch chi’n gofalu am y plentyn. 
• Dweud nad yw am i chi adael y plentyn yng ngofal neb arall, megis teulu neu ffrindiau. Gall hyn wneud i chi ddibynnu arno i raddau mwy, gan olygu bod ganddo fwy o reolaeth. 
• Bygwth mynd â chi i lys i gael gwarchodaeth y plentyn. 

Weithiau bydd anghytundeb nad yw’n ymwneud â rheolaeth. Dylech bob amser geisio trafod yr hyn sy’n eich pryderu gyda’ch cyn-gymar. Ceisiwch ddatrys y broblem ar y cyd, a cheisiwch gadw at unrhyw gytundeb a wnaed. 

Os ydych yn pryderu o gwbl am ymddygiad eich cyn-gymar, sicrhewch eich bod yn siarad â rhywun. Mae camau eraill y gallwch eu cymryd i’ch diogelu chi a’ch plentyn: 

• Lleihau cyfathrebu â’ch cyn-gymar. Cadw at yr hyn sydd ei angen i wneud trefniadau ar gyfer y plentyn. 
• Cadw gofnod o’r holl gyfathrebu â’r rhiant arall, a chynnwys manylion o gyswllt â’ch plentyn. 
• Os bydd modd, trefnu bod rhywun arall yn bresennol wrth drosglwyddo’r plentyn o un rhiant i’r llall. Gofyn i gyfaill neu aelod o’r teulu oruchwylio cyfarfodydd. Neu gofyn i rywun yr ydych yn ymddiried ynddo drosglwyddo negeseuon rhyngoch chi. 
• Defnyddio ‘app’ ar gyfer cyfathrebu er mwyn lleihau’r posibiliad o wrthdaro. Dyma enghreifftiau: App Close, Our Family Wizard, neu 2 Houses. 
• Os yw’ch cyn-gymar wedi atal cyswllt rhyngoch chi a’ch plentyn, ceisio aros yn ddigynnwrf. Ceisio cyngor cyfreithiol cyn gynted â phosibl. Peidio â’i aflonyddu neu ei fygwth, na cheisio defnyddio grym i fynd â’r plentyn. 
• Cadw neu gofnodi negeseuon testun, galwadau, neu fygythiadau difrïol, a hysbysu’r heddlu trwy alw 101. Mae hyn yn helpu i sicrhau bod tystiolaeth o’r hanes ar gael. Ffonio 999 os ydych mewn perygl sydyn. 

Mae rheolaeth gymhellol yn fath o gam-drin. Cewch gymorth o’r canlynol: 

• Mae Cymorth i Fenywod (Agor tudalen we Saesneg) yn cynnig gwasanaeth sgwrsio byw a fforwm (Agor tudalen we Saesneg). Hefyd, mae ganddo fodd o chwilio ar-lein am wasanaethau cam-drin domestig lleol (Agor tudalen we Saesneg).
• Mae Respect yn darparu cymorth ar gyfer dioddefwyr gwrywaidd cam-drin domestig. Galwch y llinell gyngor ar 0808 8010327, anfonwch neges e-bost at info@mensadviceline.org.uk. neu ddefnyddiwch y gwasanaeth sgwrs wefan (Agor tudalen we Saesneg) (ar gael Mercher, Iau a Gwener).
• Mae Galop yn cynnig cymorth ar faterion LGBT+ a cham-drin domestig. Mae’r elusen yn draws-gynhwysol ac mae ar gael i bawb yn y gymuned LGBT+. Galwch y llinell gyngor ar 0800 999 5428, anfonwch neges e-bost at  help@galop.org.uk, neu ewch i’r fforwm (Agor tudalen we Saesneg). Hefyd, mae gan y wefan wasanaeth sgwrsio ar-lein (Agor tudalen we Saesneg) i helpu’r rhai sydd mewn perygl ystyried eu hopsiynau.
• Mae gan Refuge linell gymorth 24 awr. Galwch 0808 2000 247 neu ddefnyddiwch sgwrs we. (Agor tudalen we Saesneg).
• Mae Supportline yn cynnal llinell gymorth 24 awr a sgwrs we. Galwch ar 0808 1689 111 neu ewch i’r dudalen sgwrsio. (Agor tudalen we Saesneg).
• Mae Cyfryngu Teuluol Cenedlaethol yn darparu cymorth ar gyfer siarad â’ch cyn-gymar. (Agor tudalen we Saesneg)
• Mae Child Law Advice yn cynnig gwybodaeth am sut i’ch diogelu chi a’ch plentyn rhag cam-drin.